بازشناسی نخستین نسخۀ مکتوبِ خیمه‌شب‌بازی در ایران

نویسنده

  • شهرام حبیب‌الله زرگر مربی پایه ۵، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر، تهران، ایران
چکیده مقاله:

اگرچه عمر نمایش‌های عروسکی در ایران  به تصریح مدارک موجود  عمر کوتاهی نیست، اما عدم ثبت و ضبط آن  که محصول ذاتِ متن‌گریزِ آن است  راه را بر پژوه ش‌های جدی‌تر می‌بندد. هرگونه اشاره و یادداشتی در تواریخ، سفرنامه‌ها، تذکره‌ها، حکایات و...که مُبَیّن اجرایی از یکی از همین نمایش‌ها باشد، می‌تواند فرصتی مغتنم برای هر پژوهشگری فراهم سازد. این مقاله سعی دارد با دستمایه‌قراردادن یکی از دو متن ثب‌تشده از دو اجرای نمایش عروسکی که حدود یک قرن پیش توسط ایرا‌نشناس روسی، «رومان آندریویچ گالونفُ» در تهران ثبت گردیده  و تا امروز قدیمی‌ترین متون ثب‌تشده از این گونۀ نمایشی محسوب می‌گردد  به تحلیل و واکاوی عناصر موجود در آن بپردازد و شناختی از بازتاب شرایط اجتماعی فرهنگی آن دوران در شکل‌دهی به اجزا و ترکیبات این گونۀ نمایشی ارائه دهد. به این منظور با تحلیل متن مکتوبِ گردآوردۀ گالونفُ، عناصر موجود شامل طرح داستانی، تعداد شخصیت‌های عروسکی، روابط بین شخصیت‌ها، ویژگی‌های زبانی، موسیقی، تصنیف، آواز و رقص موجود در آن استخراج گردیده و با عناصر موجود  یا شناخته‌شدۀ  نمایش‌های خیمه‌شب‌بازی متأخرتر مقایسه می‌شود تا چشم‌اندازی از تأثیرات اجتماعی فرهنگی آن دوره بر شکل اجرایی این گونۀ نمایشی ترسیم گردد. بازشناسی و تحلیل روند تحول این نمایش‌ها در یک قرن اخیر، و بررسی زمینه‌های تأثیرگذار اجتماعی بر آن می‌تواند زمینه‌سازِ پژوه ش‌هایی جدید در زمینۀ دیگر نمایش‌های در حال افول  باهدف شناخت، بازیافت و احیای آن ها  باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کتیبه بیستون، نخستین سند مکتوب ایرانیان (بخش دوم- یادداشت ها)

ذخیرهء نامهای تاریخی این سنگ نبشته،اعم از نامهای‌ جغرافیایی و نام مردان تاریخ‌ساز،که هیچ‌گونه دگرگونی‌ای‌ را نمی‌توانسته‌اند به خود راه دهند و همچنان به صورت‌ تاریخی خود برای ما محفوط مانده‌اند،نیز بسیار ارجمند و گرانبها است.با تفسیر سنگ‌نبشتهء بیستون ازاین‌روی یک‌ بار دیگر از نزدیک با این نامها آشنا می‌شویم.

متن کامل

بازسازی تاریخ وجغرافیای هنر‌های کاربردی ایران بر اساس منابع مکتوب در سده‌‌های نخستین هجری با تکیه بر فرش دستباف

عوامل آسیب‌رسان در هنر‌‌های کاربردی به‌خصوص فرش دستباف با عنایت به نوع مواد اولیه به‌کاررفته در آن بیشترین آسیب را بر پیکر مطالعات تاریخی آن وارد می‌نماید. گستره این آسیب به حدی است که تاریخ فرش قرون نخستین ایران اسلامی را تقریباً خالی از آثار تمدنی نموده است. بازسازی تاریخ و جغرافیای فرش دستباف ایران در سده‌‌های نخستین بر اساس منابع مکتوب تاریخی از اهداف این پژوهش می‌باشد. تحقیق حاضر در مبنا تح...

متن کامل

کتیبه بیستون، نخستین سند مکتوب ایرانیان (بخش دوم- یادداشت ها)

ذخیرهء نامهای تاریخی این سنگ نبشته،اعم از نامهای جغرافیایی و نام مردان تاریخ ساز،که هیچ گونه دگرگونی ای را نمی توانسته اند به خود راه دهند و همچنان به صورت تاریخی خود برای ما محفوط مانده اند،نیز بسیار ارجمند و گرانبها است.با تفسیر سنگ نبشتهء بیستون ازاین روی یک بار دیگر از نزدیک با این نامها آشنا می شویم.

متن کامل

بازشناسی یک منبع دست اول برای تاریخ اجتماعی ایران (نسخۀ خطی دفتر مفصل لوای [ایالت] ارومیه و خلخال)

هدف: هدف اصلی این مقاله شناساندن نسخۀ خطی دفتر مفصل لوای ارومیه و خلخال و توصیف کلی محتوای آن، و تبیین اهمیت تاریخی چنین آثاری در پژوهش‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران می‌باشد. روش/رویکرد پژوهش: روش تحقیق این مقاله توصیفی - تحلیلی است که در پاره‌ای از موارد به تبیین ابعادی از تاریخ اجتماعی اقتصادی ایران در نیمه اول قرن12ق./18م. در منطقۀ ارومیه منجر می‌شود. یافته و نتایج: پژوهشگران تاریخ ایر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 17

صفحات  17- 34

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023